Appeltje voor de dorst
Afgelopen weekend stond ik op een gezellig feestje van een buurvrouw die jarig was toen ik een fruitteler sprak. Het gesprek begon met hoe hij samen met zijn vrouw op het feest terechtkwam: "Via mijn vrouw, zij en de jarige waren vroeger collega’s." Vervolgens ging het over zijn gezin, kinderen en wat later over appels en peren. Hij vertelde mij hoe hij samen met zijn broer en een aantal mensen om zich heen het familiebedrijf runt en een bescheiden inkomen bij elkaar verdient. Klaas gaf mij een interessant kijkje in hoe het in zijn telerswereldje werkt…..
Dubbeltje meer of minder
Fruitteler Klaas is een gedrongen potige kerel die met een grote passie en grijns op z`n gezicht over zijn boomgaard vertelde waar hij een groot deel van het jaar druk mee is. Ik dacht altijd dat de oogst nog steeds naar de veiling gaat waar het gekocht wordt door winkeliers en handelaren. ”Dat was vroeger zo”, vertelde hij me. “Er waren toen nog wel 20 plaatsen waar je naar de veiling kon. Tegenwoordig zijn het er nog maar drie in het land die gedomineerd worden door de grote supermarktketens.” Hij vertelde mij dat veel fruit al op voorhand verkocht wordt. Dan zit de bloesem vaak nog aan de boom en wordt buiten de veiling om de kiloprijs al bepaald. Dat zijn vaak grotere inkooporganisaties die de markt domineren en verhandelen aan de vrije winkels of het buitenland. Eigenlijk is er daardoor geen marktwerking, de prijs wordt gedicteerd en je moet voor de kostprijs werken.
Appels en peren
“Appels en peren moeten we bewaren in koelhuizen met alle risico’s die erbij horen, terwijl de inkooporganisaties en supermarken samen een hele euro per kilo als marge kunnen verdelen. Iedereen weet wat een kilo Elstar appels in de supermarkt kost, dus weet je ook wat we krijgen voor al het werk wat wij eraan hebben”, roept Klaas. “De supermarkten hebben die appels dan maximaal twee weken in bezit voordat ze verkocht zijn. Je begrijpt dat ik met die verdeling wel eens moeite heb. Wanneer de prijzen voor ons gaan stijgen komt dat doordat een ander met ellende zit. Een mislukte oogst elders in Europa, Rusland of waar dan ook. Dan levert een kilo een dubbeltje meer op en hebben we een goed jaar.”
"Ik zou niet anders willen"
De boomgaard vol leggen met zonnepanelen of een paar windturbines neerzetten doet Klaas niet. “Ik zie dat wel om me heen gebeuren, het is lucratief maar die vruchtbare grond daarmee vol leggen? Nee, dat doe je gewoon niet. Daarvoor ben ik teveel een man van de natuur.” Nee, Klaas vertelde mij dat hij een bed and breakfast gaat beginnen. “We hebben hier zo’n mooie omgeving langs de Waal en Linge in de Betuwe”, aldus Klaas. “In de lente en zomer staan de verblijven waar normaal de seizoen werkers in verblijven leeg. Die gaan we herbouwen als mooie chalets voor de toeristen, dan hebben de Poolse medewerkers ook een mooi thuis als ze hier komen plukken. Ondertussen blijven we gewoon doorgaan met een mooi product telen net zoals mijn ouders vroeger deden. Ik zou niet anders willen…. “